Als leider geef je leiding aan een team. Maar misschien merk je zelf soms ook wel dat je het liefst zo veel mogelijk, zo niet alles zelf doet. Gewoon omdat je perfectionistisch bent en niemand het zo goed kan als jij. Of omdat je het ook wel makkelijk vindt, anders moet je zo vaak en in jouw beleving soms zo onnodig alles uitleggen. Of omdat je als leidinggevende gewoon in control wilt zijn. Herkenbaar?
Maar als jij persoonlijk wilt groeien in je leiderschap en ook als je wilt dat je team en dus je organisatie groeien en wil je dat je team verantwoordelijkheid neemt, dan zul je als leider ook moeten loslaten. Anders bereik je nooit een volgend niveau en zet je jezelf ook nog eens klem.
Controle houden
Als leidinggevende ben je verantwoordelijk voor de hele organisatie en wil je het beste voor je medewerkers. Je wilt zeker weten dat het goed gaat, dat iemand meedenkt, doorvraagt, doet wat is afgesproken enz. Je wilt 100%, wat zeg ik 200%, weten dat het goed zit en dat het goed gaat op jouw organisatie. En als je het zelf doet, weet je het zeker. Of je doet het niet zelf, maar controleert alles wat er op jouw organisatie gebeurt en je wilt alles weten, waardoor je, mocht het nodig zijn, tijdig kunt ingrijpen en de zaken zo kunt laten lopen als je zelf wilt.
Dit kan echter ook vervelende gevolgen hebben. Ten eerste ben je zelf enorm druk met controleren. Je hebt een uitpuilende mailbox, mensen komen steeds vragen aan je stellen en je komt niet toe aan JOUW taken. Ten tweede voelen je teamleden zich niet serieus genomen. Ze zijn tenslotte aangenomen om bepaalde taken uit te voeren, dus waarom worden ze niet vertrouwd om dit goed te doen?
De consequentie hiervan is dat je teamleden steeds passiever worden. Ze doen op een gegeven moment alleen nog dat wat ze moeten doen, maar laten de rest over aan jou. Dit kan je ze op een later moment echt niet meer kwalijk nemen, want zo heb je de ‘situatie’ in je organisatie zelf gecreëerd. Door te doen wat je doet. En wat nog erger is: als je dit volhoudt dan gaat er niets veranderen.
Waarom loslaten zo moeilijk is
Als mens ben je graag in control. Dat geldt ook voor leidinggevenden. We houden van zekerheid en eigenlijk niet zo van verrassingen. Op de korte termijn lijkt controleren en de touwtjes stevig in handen houden dan ook de oplossing. Dan gaat alles zoals we willen dat het gaat en zorgen we er als leidinggevende voor dat we de onzekerheid beperken. Echter, op de lange termijn is dit absoluut niet wenselijk. Het werkt gedrag en een situatie in de hand die je niet wilt en waar je minder succesvol mee bent dan wanneer je vertrouwen, verantwoordelijkheid en vrijheid geeft.
Als mensen op directieve wijze worden aangestuurd, gaan ze zich hier ook naar gedragen. Ze gaan in de afwachtende modus en nemen geen eigen initiatief laat staan verantwoordelijkheid. Ook voor jouw team geldt: laat ze doen waarvoor je ze hebt aangenomen en laat ze fouten maken (en ze zelf herstellen en ervan leren).
Gewoon loslaten
Maar hoe doe je dat dan, gewoon loslaten? Het kan moeilijk zijn om te beginnen met loslaten, vooral als je gewend bent om de touwtjes stevig in handen te houden. Maar er zijn manieren om hiermee te beginnen en je team de vrijheid te geven om te groeien en te leren.
Tip 1: Zeg wat je anders doet
Realiseer je dat loslaten voor jou en je team best een (grote) gedragsverandering is en meestal ook niet zo gemakkelijk. Doe in ieder geval de volgende 6 dingen om de kans op succes enorm te vergroten. En dan beperk ik me in eerste instantie tot jouw gedragsverandering. De impact die dat op je team gaat hebben bespreek ik daarna.
Tip 2: Neem je team mee
Neem je team mee in wat je anders gaat doen! Betrek hen vanaf het begin in je goede voornemens. Anders wordt het chaos. Ze moeten weten wat er vanaf nu anders gaat, anders zijn ze volledig verrast en gaan er dingen mis (‘Dat zou jij toch doen???’). Vertel wat je van plan bent en waarom, vertel hoe je het graag wilt hebben en wat je verwachtingen zijn. Dan kun je van start
Tip 3: Stuur op resultaten
Vertel niet wat, hoe en wanneer, maar geef een opdracht en vertel wat je aan resultaat verwacht. Laat aan degene die het gaat doen over HOE hij/zij het gaat doen. Je kan bijvoorbeeld ook eerst vragen of diegene vooraf nog het best mogelijke voorstel doet en dat jij alleen nog ja of nee hoeft te zeggen. En daarna kan de ander dus lekker aan de slag. Vraag af en toe wel even, uit interesse, hoe het gaat. En geef altijd je waardering als iets is afgerond!
Tip 4: Fouten maken mag
Ook al hou je niet van fouten maken, ik weet er alles van, toch moet je het laten gebeuren. Er gaan dingen mis de komende tijd. En het komt ook weer goed. Tip voor jou: neem het niet over omdat je dat zo gewend bent. Laat het ook als het mis gaat bij degene die het moet doen.
Geef feedback, stel vragen, ondersteun de ander, maar neem de aap niet op je schouder. Geef diegene het vertrouwen en ben duidelijk in wat je verwacht. En laat diegene zelf leren. Dan gaat het de volgende keer namelijk wel goed.
Tip 5: Geef de verandering de tijd
Als je het als leidinggevende tot nu toe echt lastig vond om los te laten, dan is dit niet alleen voor jou een hele omslag die je moet maken, maar ook voor je team. Het gaat over een gezamenlijke gedragsverandering en dat kost tijd. We willen het liefst altijd morgen alles anders als we de beslissing hebben genomen om het anders te doen. Dit gaat alleen niet gebeuren. Dus geef het de tijd en neem de hordes die je moet nemen. Dat hoort erbij. Blijf volhouden!
Leiderschap tonen door te durven loslaten
Een goede leider is in staat om de controle los te laten en vertrouwen te hebben in zijn of haar teamleden. Dit betekent niet dat je als leider geen verantwoordelijkheid meer hebt, maar dat je deze verantwoordelijkheid deelt met je team. Dit vereist een zekere mate van vertrouwen en het vermogen om te delegeren. Als leider moet je in staat zijn om je teamleden te empoweren en in staat te stellen om hun volledige potentieel te bereiken.
Dit kan alleen als je als leider durft los te laten en vertrouwen hebt in de kwaliteiten van je teamleden. Het tonen van leiderschap betekent in dit geval niet dat je alles zelf doet, maar dat je de regie durft te geven aan anderen en hen de ruimte geeft om te groeien en te leren.
Conclusie
Loslaten is een essentieel onderdeel van leiderschap. Het is belangrijk om je team de vrijheid te geven om te groeien en te leren, en om vertrouwen en verantwoordelijkheid te geven. Als leider kun je de neiging hebben om alles zelf te willen doen en te controleren, maar dit kan leiden tot overbelasting en passiviteit bij je teamleden.
Om los te kunnen laten, is het belangrijk om je bewust te zijn van de voordelen van loslaten en om je team mee te nemen in de verandering. Stuur op resultaten in plaats van op details en geef je team de ruimte om zelf fouten te maken en daarvan te leren.
Geef de verandering de tijd en blijf volhouden. Uiteindelijk zul je merken dat loslaten niet alleen jou meer vrijheid en energie geeft, maar ook je team in staat stelt om te groeien en beter te presteren. Door te vertrouwen op je teamleden en hen verantwoordelijkheid te geven, bouw je aan een sterker en succesvoller team en een gezonde organisatiecultuur.
Met deze inzichten en tips kun jij als leider aan de slag met het loslaten en het creëren van een omgeving waarin jouw team kan floreren en groeien.
